Đích cuối cùng của phong thủy phải là thiên nhân hợp nhất, con người thấu hiểu quy luật của trời đất và sống hòa hợp với những quy luật ấy. Do vậy, phong thủy cũng có những nguyên tắc nhất định.
1. Hệ thống chỉnh thể
Phong thủy luôn quan tâm chú ý đến tính chất chỉnh thể của hoàn cảnh. Cuốn Hoàng đế trạch kinh viết: “Lấy hình thế như thân thể, lấy sông nước như huyết mạch, lấy đất đai như da thịt, lấy thảo mộc như lông tóc, lấy đường ốc như y phục, lấy cổng cửa như đai mũ, xem xét nghiêm túc như thế là thượng cát”. Như vậy, ứng dụng nguyên tắc này vào phong thủy là phải xem xét thấu đáo tất cả các nhân tố trong đó lấy con người là trung tâm.
2. Nguyên tắc Nhân – Địa phù hợp
Nguyên tắc này căn cứ tính chất của hoàn cảnh khách quan để thích nghi với mục đích, phương thức sinh hoạt của con người. Nước ta địa hình phức tạp, đồi núi sông hồ và thổ nhưỡng khí hậu đa dạng, địa mạch kéo dài, địa hình thiếu đồng nhất. Mỗi vùng miền có đặc trưng riêng. Chính vì thế phải phân hoạch cụ thể mỗi vùng thì mới có căn cứ để xác định điều kiện phong thủy phù hợp với điều kiện sinh sống và làm việc của con người.
3. Nguyên tắc dựa vào sơn thủy
Đây là nguyên tắc cơ bản nhất của phong thủy. Vì sơn mạch đại địa là khởi nguyên của năng lượng, thủy là mẹ của vạn vật. Nếu không có mạch nước mạch núi thì con người và vạn vật không thể tồn tại.
Nương theo hình thế sơn thủy chia làm 2 loại. Loại thứ nhất là “sơn bao huyệt” đất bao xung quanh huyệt, tức là xung quanh huyệt có quần thể núi non bao bọc, ở giữa là khoảng không, mặt phía Nam của huyệt khoáng đạt có minh đường rộng lớn.
Loại thứ hai là “huyệt bao sơn”. Tức là lấy 1 ngọn núi trung tâm làm chủ, nhà cửa xây dựng lấy núi làm lưng mà dựa vào, hướng ra xung quanh. Núi ở sau lưng che chở bảo vệ cho huyệt. Vì thế, huyệt có thể tàng phong tụ khí. Thế huyệt tọa núi nhìn sông thường thấy trong các huyệt vị đẹp về phong thủy.
4. Nguyên tắc quan sát hình thế
Phong thủy vô cùng quan trọng việc quan sát hình thế mạch khí, sơn thủy. Nếu đại cục hưng vượng thì cho dù tiểu cục có xấu cũng không đáng ngại. Nếu cả 2 cùng xấu thì không nên dùng. Nhiều khi thông qua quan sát hình thế đã phần đoán định được họa phúc.
Cách thức chung nhất thường là xem xét xem long mạch chạy như thế nào. Sau đó, quan sát nơi long mạch đổi hướng. Kết hợp với yếu tố thủy để tìm ra minh đường. Từ đó sẽ đưa ra kết luận tốt, xấu của huyệt.
5. Thẩm định nguồn nước
Trong phong thủy, nước chính là những dòng mạch đi kèm hộ vệ cho sơn mạch. Các phái phong thủy kinh điển chú trọng “tầm long nhận khí”, tức luôn lấy chất lượng thủy làm tiêu chuẩn đánh giá khí trường tốt xấu.
Nên lưu ý những kinh nghiệm sau đây về chất lượng của nước: Quý nhất là sắc nước trong màu xanh ngọc, vị ngọt hoặc nước phát ra mùi thơm không tanh hôi. Hoặc khí chất nước trong màu trắng, vị thanh, ấm áp. Ở thế này, chủ đại quý. Mạch nước cần dài sâu, 4 mùa không cạn kiệt.
Tránh nước có màu sắc đen, sắc đỏ, nguồn nước hung dữ, nước vẩn đục tanh hôi, hoặc vị đắng. Ở thế này, chủ hung khí, sức khỏe các thành viên trong gia đình không tốt.
6. Tọa Bắc hướng Nam
Đối với các tỉnh phía Bắc, gió mùa thường thổi vào từ phương Bắc mang theo khí lạnh nên gọi là âm phong. Điều này ảnh hưởng đến sức khỏe con người và mọi vật. Trong khi đó, phương Nam thường có gió Đông Nam ấm áp, mang lại dương khí tốt đẹp.
Thường nhà cửa từ xưa đều chọn tọa Bắc hướng Nam vì tránh được lạnh mùa đông và lấy được gió mát mùa hè. Tuy nhiên, đối với các khu vực ở miền Nam thì sự suy luận ngược lại. Phương Bắc là phương tốt.
7. Nguyên tắc hài hòa trung tâm
Xét trong chỉnh thể thống nhất, phong thủy coi trọng sự hài hòa âm dương. Nó thể hiện ở bố cục nhà cửa phải cân đối, không cao không thấp, không nghiêng lệch,…
Khi xây dựng nên các công trình sẽ hình thành nên trường khí. Sự vận chuyển của khí phụ thuộc rất nhiều vào quy hoạch kiến trúc. Phải lấy khí uốn lượn hữu tình, tụ khí, tránh khí bị trực xạ, tản mát. Minh đường cần rộng, thoáng…
8. Nguyên tắc cải tạo
Con người có thể tìm ra những phương thức cải sửa, hóa giải bất cập mà địa thế tự nhiên vốn có. Nếu thiếu sơn thủy có thể xây dựng các công trình giả lập, khí không tụ tàng có thể xây dựng để hướng dẫn luồng đi của khí theo hướng thích hợp tránh được tản mát. Nếu chất lượng khí, nước không tốt có thể cải sửa thanh lọc dần biến hung thành cát hoặc cải thiện bớt.
9. Tiên tích đức hậu tầm long
Cái đích cuối cùng của thuật phong thủy là đạt tới mức thiên – địa – nhân tương hợp. Để sử dụng, cải tạo những nguồn năng lượng của trời đất, con người cũng phải có được những giá trị tương ứng về tâm linh. Đòi hỏi phải tu nhân tích đức. Chỉ khi kết hợp cùng căn nguyên tốt đẹp đó thì mới tìm được huyệt vị hài hòa. Điều này sẽ mang lại phúc lộc cho con cháu đời đời.
Theo: Hướng nhà đất theo phong thủy
